Беа во брак. Свадбениот марш одекнуваше. Гулабите прелетуваа. Малите момчиња во итон јакни фрлаа ориз, фокстериерот се шеткаше покрај патеката, а Ернест Тоубрн ја однесе својата невеста во колата низ малата љубопитна толпа од вистински туѓинци, која секогаш се собира во Лондон за да ужива во туѓата среќа или несреќа. Но, навистина тој беше згоден, а таа срамежлива. Фрлија уште малку ориз и колата замина.
Тоа беше во вторник. Сега е сабота. Розалин никако да се навикне на фактот дека сега е г-ѓа Ернест Тоубрн. Можеби таа никогаш нема да се навикне на фактот дека е г-ѓа Ернест Којбило, помисли, кога седна пред заоблениот прозорец во хотелот кој гледаше кон езерото на планината, и го чекаше својот сопруг да слезе на појадок. Ернест беше име на кое тешко се привикнуваш. Тоа не беше името што таа би го одбрала. Повеќе би го претпочитала Тимоти, Ентони или Питер. Не ни изгледаше како Ернест исто така. Името сугерираше на Алберт меморијал, махагони комоди, челични гравури на принцот-владетел со неговата фамилија - трпезаријата на нејзината свекрва во Порчестер Терес накратко.
Но, тој беше тука. Фала му на Бога што не изгледа како Ернест - не. Но, како изгледа? Го погледна одстрана. Па, кога јадеше тост изгледаше како зајак. Не дека некој друг ќе ја види сличноста на суштество толку плашливо и деминутивно во овој висок, мускулест млад маж со прав нос, сини очи, и многу танка усна. Но, сето тоа го прави многу позабавно. Неговиот нос се виткаше малку додека јадеше. Исто како и зајакот. Продолжи да го гледа неговиот нос што се свиткува, а потоа мораше да објаснува зошто се смее кога ќе ја фатеше како го гледа.
- Зашто си како зајак, Ернест, - му рече. - Како див зајак, - додаде, гледајќи во него. - Зајак ловец, зајак крал, зајак кој ги создава законите за другите зајаци.
Ернест немаше против да биде таков зајак, а бидејќи ја забавуваше неа додека го гледа како го витка својот нос, не знаеше дека неговиот нос се витка, го виткаше намерно. А таа се смееше, дали се смееше, се смееше и тој, дури и собарките и рибарите како и швајцарскиот келнер во неговиот мрсен црн жакет разбраа зошто, беа многу среќни. Но, колку долго таа среќа трае? Се запрашаа, и секој одговори според сопствената положба.
За време на ручекот, седнати под грмушките од јоргован покрај езерото, “Марула, зајак?”му рече Розалин, држејќи ја марулата која одеше како гарнир со тврдоварените јајца. “Дојди и земи ја од мојата рака,” додаде, а тој се испружи и ја грицкаше марулата и го виткаше носот.
- Добро зајаче, мило зајаче, - рече, галејќи го, како што го галеше својот зајак дома. Но тоа беше апсурдно. Тој не беше домашен зајак, што и да беше. Почна на француски. “Лапин,”го нарече. Но што и да беше, тој не беше француски зајак. Тој беше просто и едноставно англичанец роден во Порчестер Терес, образован во Рагби, а сега службеник во јавната служба на Неговото Величество. Се обиде со “зајче”, ама тоа беше полошо. “Зајче” звучеше некако наполнето, меко и смешно, а тој беше слаб, тврд и сериозен. Сепак, го виткаше носот. “Лапин,” извика таа ненадејно, и помалку возбудено бидејќи го најде вистинскиот збор кој го бараше.
“Лапин, Лапин, крал Лапин,” повторуваше. Се чинеше како да му одговараше совршено, не беше за Ернест, тој беше крал Лапин. Зошто? И таа не знаеше.
Кога немаа ништо ново за што можеа да разговараат на нивните долги осамени прошетки-или врнеше, а сите ги предупредија дека ќе врне, или кога ќе седеа покрај огнот навечер, кога беше ладно, кога собарките си беа заминати, а рибарот или келнерот доаѓаа само ако им заѕвонеш, таа си дозволуваше нејзината фантазија да си поигра со приказната за племето Лапин. Во нејзините раце-таа шиеше, тој читаше тие стануваа толку реални, толку живи, толку забавни. Ернест ќе го оставеше весникот и ќе и помогнеше. Постоеја црни зајаци и црвени, едните лоши а другите добри. Имаше шума во која живееја и далечни прерии и мочуриште. Над сето тоа беше кралот Лапин, кој, освен што имаше еден добар трик-да ги витка носот-стана како што поминуваа деновите, животно со најголем карактер, Розалин секогаш наоѓаше нови квалитети за него. Но, над се тој беше голем ловец.
- И што, - рече Розалин, на последниот ден од нивниот меден месец, - правеше кралот денес?
Всушност тие планинареа цел ден, и таа се здоби со плускавец на нејзиното стапало, но не го мислеше тоа.
- Денес, - рече Ернест, виткајќи го носот како што го гризна крајот на пурата, - бркал зајак.
Запре накратко, запали кибрит, и повторно почна да го витка носот.
- Зајачица, - додаде.
- Бела зајачица! - Розалин извика, како да го очекуваше ова. - Сигурно мал зајак, сребрено сив, со големи сјајни очи?
- Да, - рече Ернест, гледајќи во неа исто како што таа него го гледаше, - малечко животинче, со очи излезени од главата, и две мали предни размафтани шепички.
Баш таква беше таа кога седеше, со нејзините игли размавтани во рацете, и нејзините очи, кои беа толку големи и сјајни, беа лесно забележливи.
- Ах, Лапинова, - промрморе Розалин.
- Така се вика? - рече Ернест - вистинската Розалин?
Ја погледна. Навистина ја љубеше.
- Да, така се вика, - рече Розалин. - Лапинова.
И пред да отидат во кревет таа ноќ се беше решено. Тој беше кралот Лапин, таа беше кралицата Лапинова. И двајцата беа спротивни еден од друг, тој беше храбар и одлучен, таа беше претпазлива и независна. Тој управуваше со бурниот свет на зајаците, нејзиниот свет беше празно, мистериозно место, кое ја потсетуваше на месечева светлина. Горе-долу, нивните територии се допреа, тие беа крал и кралица.
И кога се вратија од нивниот меден месец поседуваа сопствен свет, населен, спасен од еден бел зајак, целосно за зајаците. Никој не би помислил дека постои такво место, и тоа се разбира го прави повозбудливо. Се чувствуваа како, повеќе од останатите млади брачни двојки, во пакт заедно против остатокот од светот. Почесто ќе се погледнеа потајно еден кон друг кога луѓето зборуваа за зајаците и шумите и стапиците и пукањето. Или ќе си намигнеа незабележливо преку масата кога тетка Мери ќе речеше дека не може да поднесе да виде зајак во чинија-изгледа исто како бебе, или кога Џон, братот на Ернест, им кажуваше за цената која ја достигнуваа зајаците наесен во Вилтшир, кожата и друго. Понекогаш кога сакаа да си поиграат, или им требаше надгледувач за дворецот, се забавуваа така што понудуваа улоги на нивните пријатели. Мајката на Ернест, г-ѓа Реџиналд Тоубрн, на пример, одговараше на улогата на помошничка до перфекција. Но се беше тајно-тоа беше и целта, никој не требаше да знае дека тој свет постои.
Без тој свет, како, се запрашуваше Розалин, ќе ја преживееше зимата? На пример, имаше златна свадба, кога сите Тоубрнови се собраа во Порчестер Терес да ја прослават педесетгодишнината од бракот кој беше благословен-да не го создадеше Ернест Тоубрн? и толку плоден-да не ги создадеше други девет синови и ќерки исто така во брак и плодни? Беше преплашена од таа забава. Но беше неизбежна. Како што се качуваше по скали се почувствува огорчено од тоа што беше единствено дете и сираче тука, малечка капка меѓу сите тие Тоубрнови собрани во големата гостинска соба со сјајните сатенски тапети и убавите семејни портрети. Живите Тоубрнови потсетуваа на оние насликаните, а наместо нацртани имаа вистински усни, од кои излегуваа шеги, шеги за училиштето, како и го тргале столот на учителката, шеги за жабите како им ги ставале меѓу чистите чаршави на собарките. А самата таа, никогаш за себе не беше го средила креветот. Држејќи го подарокот во рака се приближи кон нејзината свекрва која изгледаше импресивно во жолт сатен, и кон нејзиниот свекор украсен со убав жолт каранфил. Наоколу на масите и столиците имаше по нешто златно, некои обвиткани во волна, други разгранети и сјајни-канделабри, кутија за пури, синџирчиња, сите со жиг дека е направено од чисто злато, уникатно, автентично. А нејзиниот подарок беше само мала украсна кутија со дупчиња, стар сипач на песок, антиквитет од осумнаесети век, порано употребуван за посипување песок над влажното мастило. Оддалеку безчувствителен подарок помисли-во време на добра хартија, и како што и го даваше, го виде пред неа крутиот црн ракопис со кој нејзината свекрва кога беа верени им изрази надеж дека “мојот син ќе те усреќи.” Не, не беше среќна. Воопшто не беше среќна. Го погледна Ернест, напреку, со носот како и сите носеви на семејните портрети, нос кој никогаш не се виткал.
Потоа отидоа да вечераат. Таа беше пола скриена зад големите хризантеми кои ги испреплетуваа своите црвени и златни цветови во големи цврсти топки. Се беше златно. Златно-порабена картичка со златни развиорени иницијали кои ја најавуваа листата на сите јадења што ќе бидат послужени едно по едно, пред нив. Ја потопи лажицата во чинијата со бистра златна течност. Густата бела магла надвор се претворила со помош на светлата надвор во златна мрежа која ги замаглува аглите на чиниите и на ананасот му прави груба златна лушпа. Само таа во нејзиниот бел невестински фустан зјапаше напред со нејзините забележителни очи кои како да лебдеа како ледник.
Како што течеше вечерата, така, собата се исполни со топлина. Капки пот се лизгаа по челата на мажите. Се почувствува како нејзините ледници да беа потопени во вода. Беше стопена, испарена, испарена во ништо, а набрзо ќе избледи. Иако имаше напнатост во нејзината глава и ѕунење во нејзините уши го слушна гласот на жената како вика, “Ама така се размножуваат!”
Тоубрнови-да, така се размножуваа, одекна, гледајќи во сите тие округли црвени лица кои изгледаа дупло од вртоглавицата која ја обзеде, зголемени во златната магла која ги обзеде. “Така се размножуваат.” Потоа Џон извика:
- Малечки ѓаволчиња! ... Викај им! Скокај по нив со високи чизми! Тоа е единствениот начин да се справиш со нив ...зајаци!
На тој збор, тој магичен збор, таа оживеа. Ѕиркајќи низ хризантемите го виде носот на Ернест како се витка. Се брануваше, брзо го виткаше. И од тоа некоја мистериозна катастрофа им се случи на Тоубрнови. Златната маса стана лединка со кантур целосно расцветан, ѕунењето на гласовите се претвори во јато од смеа на канаринците од небото. Беше сино небото-облаците поминуваа бавно. И сите се сменаа-Тоубрнови. Го погледна својот свекор, подмолен мал човек со бојадисани мустаќи. Хоби му беше да собира нешта-коверти, емајлирани кутии, неважни работи од тоалетните масички кои ги криеше во фиоките од неговата сопруга. Сега го виде како-ловокрадец, кој краде со неговото палто натежнато од фазани и еребици како ги остава во триножното грне во неговата зачадена малечка колиба. Тоа беше нејзиниот вистински свекор-ловокрадец. А Силија, немажената ќерка, која секогаш се интересираше за туѓите тајни, малечките работи кои сакаа да ги скријат-таа беше бел крт со розови очи, и нос исполнет со земја од одвратното подземје на копање и душкање. Провиснувајќи им се на рамениците на мажите, како во мрежа, и правеше дупка-беше тоа тажен живот-на Силија, но не беше нејзина вина. Така ја виде Силија. А потоа ја погледна нејзината свекрва која ја оставаа за помошник. Зацрвенета, вулгарна и навредлива-беше тоа, кога возвраќаше со заблагодарувањата, но сега таа Розалин-сега беше Лапинова-ја виде, ја виде зад нејзиниот разурнат сеемен имот, гипсот се лупеше од ѕидовите, и ја слушна, со грутка горчина во нејзиното грло, како им се заблагодарува на нејзините деца (кои ја мразеа) за светот кој престана да постои. Потоа одеднаш настана тишина. Сите стоеја со подигнати чаши, сите пиеја, и потоа се заврши.
- Ох, Крал Лапин! - извика кога заминаа дома заедно по маглата. - Ако носот не ти се свиткаше во тој момент, ќе бев падната во стапица!
- Но, сега си сигурна, - рече кралот Лапин, стискајќи ја нејзината шепа.
- Навистина сигурна, - одговори таа.
- И се повозија низ паркот, кралот и кралицата на мочуриштето, на маглата и кантур-миризливата лединка.
Така времето одминуваше, една година, па две години. И една зимска ноќ, што случајно коинцидираше со годишнината на златната свадба-само што г-ѓа Реџиналд Тоубрн беше мртва, куќата требаше да се издаде под кирија, а имаше само стражар во куќата-Ернест се врати дома од канцеларијата. Имаа мал убав дом, пола куќа над продавницата за кожни производи во јужен Кенсингтон, не далеку од подземната железница. Беше ладно, со магла, а Розалин седеше покрај огнот, шиејќи.
- Нема да веруваш што ми се случи денес! - почна веднаш штом тој седна и ги испружи нозете пред огнот. - Го преминував поточето кога...
- Кое поточе? - Ернест ја прекина.
- Потокот на крајот, каде нашата шума се преплетува со црната шума, - му објаснуваше.
Ернест изгледаше целосно збунет за момент.
- Што зборуваш глупости те молам? - ја праша.
- Мој драг Ернест! - извика во негодување. - Кралу Лапин, - додаде, мавтајќи ги нејзините мали шепи покрај огнот. Но неговиот нос не се виткаше. Нејзините раце-се претворија во раце-ги стегнаа работите што ги држеше, очите и излегоа половина од главата. Му требаше најмалку пет минути да се смени од Ернест Тоубрн во кралот Лапин, и додека чекаше почувствува бреме на својот врат, како некој ќе и го свитка. Сепак се смени во кралот Лапин, неговиот нос почна да се превиткува, и остатокот од вечерта го поминаа шетајќи по шумата како и обично.
Но, спиеше лошо. Среде ноќ се разбуди, како нешто чудно да и се случило. Беше здрвена и ладна. Накрај го вклучи светлото и го виде Ернест како лежи крај неа. Беше длабоко заспан. грчеше. Но, иако грчеше неговиот нос беше совршено мирен. Изгледаше како никогаш да не се превиткувал. Зар беше можно тоа да е Ернест, и дали навистина беше мажена за Ернест? Визија за трпезаријата на нејзината свекрва се појави пред неа, а тие тука седеа, таа и Ернест, остарен, под гравурите, пред комодите...Тоа беше нивната златна свадба. Не можеше да го поднеси тоа.
- Лапин, крал Лапин! - прошепоти, и за момент неговиот нос како да се свитка по сопствен инстинкт. Но, се уште спиеше. - Разбуди се, Лапин, разбуди се! - извика.
Ернест се разбуди, и забележувајќи ја неа седната исправено покрај него ја праша:
- Што се случило?
- Помислив дека мојот зајак е мртов! - прошепоти.
Ернест беше лут.
- Не зборувај глупости, Розалин, - и рече. - Легни си и спиј.
Се заврте. За момент заспа и продолжи да грчи.
Но, таа не можеше да спие. Легна завитката на нејзината страна од креветот, како зајак во својата дупка. Го исклучи светлото, но уличните светилки го осветлуваа таванот бледо, а дрвјата надвор правеа чипкаста мрежа над него како да имаше мистериозна шума на таванот во која таа скиташе, вртејќи се, превртувајќи се, внатре-надвор, околку и наоколу, ловејќи, да биде ловена, слушајќи ги звуците на трубите и загарите, летајќи, бегајќи... се додека слугинката не ги тргна пердињата и донесе чај.
Другиот ден, ништо не и беше интересно. Изгледаше како да изгубила нешто. Се почувствува како телото да и се собрало, се смалило, станало црно и тврдо. Нејзините зглобови изгледаа здрвени исто така, и кога погледна во стаклото, а го направи тоа неколку пати, како што вртеше низ станот, нејзините очи како да излегоа од нејзината глава, како рибизли на торта. И собите како да се смалиле. Големиот мебел се сместил во чудни агли од собите бидејќи забележа дека се удира во него. Накрај ја стави шапката и излезе. Се шеташе по Кромвел Роуд, и секоја соба која ја помина и ѕирна низ неа беше трпезарија каде луѓето јадат под челичните гравури, со дебели жолти чипкани завеси, и махагони комоди. Конечно стигна до Природниот историски музеј, многу го сакаше како дете. Но, првата работа што ја виде кога влезе беше препариран зајак кој стои на вештачки снег со розови стаклени очи. Некако се потресе од глетката. Можеби ќе и биде подобро на зајдисонце. Си појде дома и седна покрај огнот, без светло, и се обиде да се замисли себе си сама на лединка, каде има поток, а после потокот темна шума. Но никако не можеше да стигне подалеку од потокот. На крај седна на коленици покрај брегчето од потокот, на влажната трева, и седна свиткана во нејзината столица, со нејзините раце провиснати напразно, со нејзините очи кои зјапаат, како стаклени очи, во пламенот. Тогаш испука пиштол...Се потресе исто како да беше ранета. Тоа беше само Ернест, кој ја отклучуваше вратата. Чекаше, сета потресена. Влезе, и го запали светлото. Стоеше тој така, висок, згоден, триејќи ги црвените прмерзнати раце.
- Седиш во темница? - рече.
- Ох Ернест, Ернест! - извика, станувајќи од столицата.
- Што се случило сега? - праша сталожено, загревајќи ги рацете покрај огнот.
- Поради Лапинова... - пелтечеше, гледајќи милно во него со нејзините големи милни очи. - Умре, Ернест. Ја изгубив!
Ернест се смурти. Ги зближи усните цврсто заедно.
- А, значи тоа било? - рече, насмевнувајќи и се помалку непријатно на неговата сопруга.
Десетина секунди стоеше така, тивок, а таа чекаше, чувствувајќи ги рацете како притискаат поцврсто на нејзиниот врат.
- Да, - и рече, потоа. - Кутрата Лапинова...
Ја олабави својата вратоврска пред огледалото над каминот.
- Се фати во стапица, - рече, - загина, - и седна да чита весник.
Тоа беше крајот на тој брак.
Превод од англиски: Љупчо Петрески
Тоа беше во вторник. Сега е сабота. Розалин никако да се навикне на фактот дека сега е г-ѓа Ернест Тоубрн. Можеби таа никогаш нема да се навикне на фактот дека е г-ѓа Ернест Којбило, помисли, кога седна пред заоблениот прозорец во хотелот кој гледаше кон езерото на планината, и го чекаше својот сопруг да слезе на појадок. Ернест беше име на кое тешко се привикнуваш. Тоа не беше името што таа би го одбрала. Повеќе би го претпочитала Тимоти, Ентони или Питер. Не ни изгледаше како Ернест исто така. Името сугерираше на Алберт меморијал, махагони комоди, челични гравури на принцот-владетел со неговата фамилија - трпезаријата на нејзината свекрва во Порчестер Терес накратко.
Но, тој беше тука. Фала му на Бога што не изгледа како Ернест - не. Но, како изгледа? Го погледна одстрана. Па, кога јадеше тост изгледаше како зајак. Не дека некој друг ќе ја види сличноста на суштество толку плашливо и деминутивно во овој висок, мускулест млад маж со прав нос, сини очи, и многу танка усна. Но, сето тоа го прави многу позабавно. Неговиот нос се виткаше малку додека јадеше. Исто како и зајакот. Продолжи да го гледа неговиот нос што се свиткува, а потоа мораше да објаснува зошто се смее кога ќе ја фатеше како го гледа.
- Зашто си како зајак, Ернест, - му рече. - Како див зајак, - додаде, гледајќи во него. - Зајак ловец, зајак крал, зајак кој ги создава законите за другите зајаци.
Ернест немаше против да биде таков зајак, а бидејќи ја забавуваше неа додека го гледа како го витка својот нос, не знаеше дека неговиот нос се витка, го виткаше намерно. А таа се смееше, дали се смееше, се смееше и тој, дури и собарките и рибарите како и швајцарскиот келнер во неговиот мрсен црн жакет разбраа зошто, беа многу среќни. Но, колку долго таа среќа трае? Се запрашаа, и секој одговори според сопствената положба.
За време на ручекот, седнати под грмушките од јоргован покрај езерото, “Марула, зајак?”му рече Розалин, држејќи ја марулата која одеше како гарнир со тврдоварените јајца. “Дојди и земи ја од мојата рака,” додаде, а тој се испружи и ја грицкаше марулата и го виткаше носот.
- Добро зајаче, мило зајаче, - рече, галејќи го, како што го галеше својот зајак дома. Но тоа беше апсурдно. Тој не беше домашен зајак, што и да беше. Почна на француски. “Лапин,”го нарече. Но што и да беше, тој не беше француски зајак. Тој беше просто и едноставно англичанец роден во Порчестер Терес, образован во Рагби, а сега службеник во јавната служба на Неговото Величество. Се обиде со “зајче”, ама тоа беше полошо. “Зајче” звучеше некако наполнето, меко и смешно, а тој беше слаб, тврд и сериозен. Сепак, го виткаше носот. “Лапин,” извика таа ненадејно, и помалку возбудено бидејќи го најде вистинскиот збор кој го бараше.
“Лапин, Лапин, крал Лапин,” повторуваше. Се чинеше како да му одговараше совршено, не беше за Ернест, тој беше крал Лапин. Зошто? И таа не знаеше.
Кога немаа ништо ново за што можеа да разговараат на нивните долги осамени прошетки-или врнеше, а сите ги предупредија дека ќе врне, или кога ќе седеа покрај огнот навечер, кога беше ладно, кога собарките си беа заминати, а рибарот или келнерот доаѓаа само ако им заѕвонеш, таа си дозволуваше нејзината фантазија да си поигра со приказната за племето Лапин. Во нејзините раце-таа шиеше, тој читаше тие стануваа толку реални, толку живи, толку забавни. Ернест ќе го оставеше весникот и ќе и помогнеше. Постоеја црни зајаци и црвени, едните лоши а другите добри. Имаше шума во која живееја и далечни прерии и мочуриште. Над сето тоа беше кралот Лапин, кој, освен што имаше еден добар трик-да ги витка носот-стана како што поминуваа деновите, животно со најголем карактер, Розалин секогаш наоѓаше нови квалитети за него. Но, над се тој беше голем ловец.
- И што, - рече Розалин, на последниот ден од нивниот меден месец, - правеше кралот денес?
Всушност тие планинареа цел ден, и таа се здоби со плускавец на нејзиното стапало, но не го мислеше тоа.
- Денес, - рече Ернест, виткајќи го носот како што го гризна крајот на пурата, - бркал зајак.
Запре накратко, запали кибрит, и повторно почна да го витка носот.
- Зајачица, - додаде.
- Бела зајачица! - Розалин извика, како да го очекуваше ова. - Сигурно мал зајак, сребрено сив, со големи сјајни очи?
- Да, - рече Ернест, гледајќи во неа исто како што таа него го гледаше, - малечко животинче, со очи излезени од главата, и две мали предни размафтани шепички.
Баш таква беше таа кога седеше, со нејзините игли размавтани во рацете, и нејзините очи, кои беа толку големи и сјајни, беа лесно забележливи.
- Ах, Лапинова, - промрморе Розалин.
- Така се вика? - рече Ернест - вистинската Розалин?
Ја погледна. Навистина ја љубеше.
- Да, така се вика, - рече Розалин. - Лапинова.
И пред да отидат во кревет таа ноќ се беше решено. Тој беше кралот Лапин, таа беше кралицата Лапинова. И двајцата беа спротивни еден од друг, тој беше храбар и одлучен, таа беше претпазлива и независна. Тој управуваше со бурниот свет на зајаците, нејзиниот свет беше празно, мистериозно место, кое ја потсетуваше на месечева светлина. Горе-долу, нивните територии се допреа, тие беа крал и кралица.
И кога се вратија од нивниот меден месец поседуваа сопствен свет, населен, спасен од еден бел зајак, целосно за зајаците. Никој не би помислил дека постои такво место, и тоа се разбира го прави повозбудливо. Се чувствуваа како, повеќе од останатите млади брачни двојки, во пакт заедно против остатокот од светот. Почесто ќе се погледнеа потајно еден кон друг кога луѓето зборуваа за зајаците и шумите и стапиците и пукањето. Или ќе си намигнеа незабележливо преку масата кога тетка Мери ќе речеше дека не може да поднесе да виде зајак во чинија-изгледа исто како бебе, или кога Џон, братот на Ернест, им кажуваше за цената која ја достигнуваа зајаците наесен во Вилтшир, кожата и друго. Понекогаш кога сакаа да си поиграат, или им требаше надгледувач за дворецот, се забавуваа така што понудуваа улоги на нивните пријатели. Мајката на Ернест, г-ѓа Реџиналд Тоубрн, на пример, одговараше на улогата на помошничка до перфекција. Но се беше тајно-тоа беше и целта, никој не требаше да знае дека тој свет постои.
Без тој свет, како, се запрашуваше Розалин, ќе ја преживееше зимата? На пример, имаше златна свадба, кога сите Тоубрнови се собраа во Порчестер Терес да ја прослават педесетгодишнината од бракот кој беше благословен-да не го создадеше Ернест Тоубрн? и толку плоден-да не ги создадеше други девет синови и ќерки исто така во брак и плодни? Беше преплашена од таа забава. Но беше неизбежна. Како што се качуваше по скали се почувствува огорчено од тоа што беше единствено дете и сираче тука, малечка капка меѓу сите тие Тоубрнови собрани во големата гостинска соба со сјајните сатенски тапети и убавите семејни портрети. Живите Тоубрнови потсетуваа на оние насликаните, а наместо нацртани имаа вистински усни, од кои излегуваа шеги, шеги за училиштето, како и го тргале столот на учителката, шеги за жабите како им ги ставале меѓу чистите чаршави на собарките. А самата таа, никогаш за себе не беше го средила креветот. Држејќи го подарокот во рака се приближи кон нејзината свекрва која изгледаше импресивно во жолт сатен, и кон нејзиниот свекор украсен со убав жолт каранфил. Наоколу на масите и столиците имаше по нешто златно, некои обвиткани во волна, други разгранети и сјајни-канделабри, кутија за пури, синџирчиња, сите со жиг дека е направено од чисто злато, уникатно, автентично. А нејзиниот подарок беше само мала украсна кутија со дупчиња, стар сипач на песок, антиквитет од осумнаесети век, порано употребуван за посипување песок над влажното мастило. Оддалеку безчувствителен подарок помисли-во време на добра хартија, и како што и го даваше, го виде пред неа крутиот црн ракопис со кој нејзината свекрва кога беа верени им изрази надеж дека “мојот син ќе те усреќи.” Не, не беше среќна. Воопшто не беше среќна. Го погледна Ернест, напреку, со носот како и сите носеви на семејните портрети, нос кој никогаш не се виткал.
Потоа отидоа да вечераат. Таа беше пола скриена зад големите хризантеми кои ги испреплетуваа своите црвени и златни цветови во големи цврсти топки. Се беше златно. Златно-порабена картичка со златни развиорени иницијали кои ја најавуваа листата на сите јадења што ќе бидат послужени едно по едно, пред нив. Ја потопи лажицата во чинијата со бистра златна течност. Густата бела магла надвор се претворила со помош на светлата надвор во златна мрежа која ги замаглува аглите на чиниите и на ананасот му прави груба златна лушпа. Само таа во нејзиниот бел невестински фустан зјапаше напред со нејзините забележителни очи кои како да лебдеа како ледник.
Како што течеше вечерата, така, собата се исполни со топлина. Капки пот се лизгаа по челата на мажите. Се почувствува како нејзините ледници да беа потопени во вода. Беше стопена, испарена, испарена во ништо, а набрзо ќе избледи. Иако имаше напнатост во нејзината глава и ѕунење во нејзините уши го слушна гласот на жената како вика, “Ама така се размножуваат!”
Тоубрнови-да, така се размножуваа, одекна, гледајќи во сите тие округли црвени лица кои изгледаа дупло од вртоглавицата која ја обзеде, зголемени во златната магла која ги обзеде. “Така се размножуваат.” Потоа Џон извика:
- Малечки ѓаволчиња! ... Викај им! Скокај по нив со високи чизми! Тоа е единствениот начин да се справиш со нив ...зајаци!
На тој збор, тој магичен збор, таа оживеа. Ѕиркајќи низ хризантемите го виде носот на Ернест како се витка. Се брануваше, брзо го виткаше. И од тоа некоја мистериозна катастрофа им се случи на Тоубрнови. Златната маса стана лединка со кантур целосно расцветан, ѕунењето на гласовите се претвори во јато од смеа на канаринците од небото. Беше сино небото-облаците поминуваа бавно. И сите се сменаа-Тоубрнови. Го погледна својот свекор, подмолен мал човек со бојадисани мустаќи. Хоби му беше да собира нешта-коверти, емајлирани кутии, неважни работи од тоалетните масички кои ги криеше во фиоките од неговата сопруга. Сега го виде како-ловокрадец, кој краде со неговото палто натежнато од фазани и еребици како ги остава во триножното грне во неговата зачадена малечка колиба. Тоа беше нејзиниот вистински свекор-ловокрадец. А Силија, немажената ќерка, која секогаш се интересираше за туѓите тајни, малечките работи кои сакаа да ги скријат-таа беше бел крт со розови очи, и нос исполнет со земја од одвратното подземје на копање и душкање. Провиснувајќи им се на рамениците на мажите, како во мрежа, и правеше дупка-беше тоа тажен живот-на Силија, но не беше нејзина вина. Така ја виде Силија. А потоа ја погледна нејзината свекрва која ја оставаа за помошник. Зацрвенета, вулгарна и навредлива-беше тоа, кога возвраќаше со заблагодарувањата, но сега таа Розалин-сега беше Лапинова-ја виде, ја виде зад нејзиниот разурнат сеемен имот, гипсот се лупеше од ѕидовите, и ја слушна, со грутка горчина во нејзиното грло, како им се заблагодарува на нејзините деца (кои ја мразеа) за светот кој престана да постои. Потоа одеднаш настана тишина. Сите стоеја со подигнати чаши, сите пиеја, и потоа се заврши.
- Ох, Крал Лапин! - извика кога заминаа дома заедно по маглата. - Ако носот не ти се свиткаше во тој момент, ќе бев падната во стапица!
- Но, сега си сигурна, - рече кралот Лапин, стискајќи ја нејзината шепа.
- Навистина сигурна, - одговори таа.
- И се повозија низ паркот, кралот и кралицата на мочуриштето, на маглата и кантур-миризливата лединка.
Така времето одминуваше, една година, па две години. И една зимска ноќ, што случајно коинцидираше со годишнината на златната свадба-само што г-ѓа Реџиналд Тоубрн беше мртва, куќата требаше да се издаде под кирија, а имаше само стражар во куќата-Ернест се врати дома од канцеларијата. Имаа мал убав дом, пола куќа над продавницата за кожни производи во јужен Кенсингтон, не далеку од подземната железница. Беше ладно, со магла, а Розалин седеше покрај огнот, шиејќи.
- Нема да веруваш што ми се случи денес! - почна веднаш штом тој седна и ги испружи нозете пред огнот. - Го преминував поточето кога...
- Кое поточе? - Ернест ја прекина.
- Потокот на крајот, каде нашата шума се преплетува со црната шума, - му објаснуваше.
Ернест изгледаше целосно збунет за момент.
- Што зборуваш глупости те молам? - ја праша.
- Мој драг Ернест! - извика во негодување. - Кралу Лапин, - додаде, мавтајќи ги нејзините мали шепи покрај огнот. Но неговиот нос не се виткаше. Нејзините раце-се претворија во раце-ги стегнаа работите што ги држеше, очите и излегоа половина од главата. Му требаше најмалку пет минути да се смени од Ернест Тоубрн во кралот Лапин, и додека чекаше почувствува бреме на својот врат, како некој ќе и го свитка. Сепак се смени во кралот Лапин, неговиот нос почна да се превиткува, и остатокот од вечерта го поминаа шетајќи по шумата како и обично.
Но, спиеше лошо. Среде ноќ се разбуди, како нешто чудно да и се случило. Беше здрвена и ладна. Накрај го вклучи светлото и го виде Ернест како лежи крај неа. Беше длабоко заспан. грчеше. Но, иако грчеше неговиот нос беше совршено мирен. Изгледаше како никогаш да не се превиткувал. Зар беше можно тоа да е Ернест, и дали навистина беше мажена за Ернест? Визија за трпезаријата на нејзината свекрва се појави пред неа, а тие тука седеа, таа и Ернест, остарен, под гравурите, пред комодите...Тоа беше нивната златна свадба. Не можеше да го поднеси тоа.
- Лапин, крал Лапин! - прошепоти, и за момент неговиот нос како да се свитка по сопствен инстинкт. Но, се уште спиеше. - Разбуди се, Лапин, разбуди се! - извика.
Ернест се разбуди, и забележувајќи ја неа седната исправено покрај него ја праша:
- Што се случило?
- Помислив дека мојот зајак е мртов! - прошепоти.
Ернест беше лут.
- Не зборувај глупости, Розалин, - и рече. - Легни си и спиј.
Се заврте. За момент заспа и продолжи да грчи.
Но, таа не можеше да спие. Легна завитката на нејзината страна од креветот, како зајак во својата дупка. Го исклучи светлото, но уличните светилки го осветлуваа таванот бледо, а дрвјата надвор правеа чипкаста мрежа над него како да имаше мистериозна шума на таванот во која таа скиташе, вртејќи се, превртувајќи се, внатре-надвор, околку и наоколу, ловејќи, да биде ловена, слушајќи ги звуците на трубите и загарите, летајќи, бегајќи... се додека слугинката не ги тргна пердињата и донесе чај.
Другиот ден, ништо не и беше интересно. Изгледаше како да изгубила нешто. Се почувствува како телото да и се собрало, се смалило, станало црно и тврдо. Нејзините зглобови изгледаа здрвени исто така, и кога погледна во стаклото, а го направи тоа неколку пати, како што вртеше низ станот, нејзините очи како да излегоа од нејзината глава, како рибизли на торта. И собите како да се смалиле. Големиот мебел се сместил во чудни агли од собите бидејќи забележа дека се удира во него. Накрај ја стави шапката и излезе. Се шеташе по Кромвел Роуд, и секоја соба која ја помина и ѕирна низ неа беше трпезарија каде луѓето јадат под челичните гравури, со дебели жолти чипкани завеси, и махагони комоди. Конечно стигна до Природниот историски музеј, многу го сакаше како дете. Но, првата работа што ја виде кога влезе беше препариран зајак кој стои на вештачки снег со розови стаклени очи. Некако се потресе од глетката. Можеби ќе и биде подобро на зајдисонце. Си појде дома и седна покрај огнот, без светло, и се обиде да се замисли себе си сама на лединка, каде има поток, а после потокот темна шума. Но никако не можеше да стигне подалеку од потокот. На крај седна на коленици покрај брегчето од потокот, на влажната трева, и седна свиткана во нејзината столица, со нејзините раце провиснати напразно, со нејзините очи кои зјапаат, како стаклени очи, во пламенот. Тогаш испука пиштол...Се потресе исто како да беше ранета. Тоа беше само Ернест, кој ја отклучуваше вратата. Чекаше, сета потресена. Влезе, и го запали светлото. Стоеше тој така, висок, згоден, триејќи ги црвените прмерзнати раце.
- Седиш во темница? - рече.
- Ох Ернест, Ернест! - извика, станувајќи од столицата.
- Што се случило сега? - праша сталожено, загревајќи ги рацете покрај огнот.
- Поради Лапинова... - пелтечеше, гледајќи милно во него со нејзините големи милни очи. - Умре, Ернест. Ја изгубив!
Ернест се смурти. Ги зближи усните цврсто заедно.
- А, значи тоа било? - рече, насмевнувајќи и се помалку непријатно на неговата сопруга.
Десетина секунди стоеше така, тивок, а таа чекаше, чувствувајќи ги рацете како притискаат поцврсто на нејзиниот врат.
- Да, - и рече, потоа. - Кутрата Лапинова...
Ја олабави својата вратоврска пред огледалото над каминот.
- Се фати во стапица, - рече, - загина, - и седна да чита весник.
Тоа беше крајот на тој брак.
Превод од англиски: Љупчо Петрески
Комментариев нет:
Отправить комментарий